Met de verderop op de Vest gelegen waterpoort "De Boerenboom" is de waterpoort "De Oude Gouwsboom" een van de overgebleven waterpoorten die deel uitmaakten van de vestingswerken van Enkhuizen. Een derde waterpoort, "De Keetenboom" werd al lange tijd terug gesloopt. De Oude Gouwsboom is de tweede waterpoort van die naam. De eerste poort werd ca. 1550 op de vestingswal gebouwd, maar werd in 1593 vervangen door de huidige poort. De poort diende om de in- en uitgaande schepen te controleren, maar kon dmv plaatsing van een houten schot ook als sluis functioneren. De toevoeging "boom" aan de namen van beide overgebleven waterpoorten refereert aan een in het water liggende boomstam aan kettingen, die pas werd weggetrokken als het scheepje in- of uitvaren mocht. Mooi gelegen op de aarden vestingswal, waarop je leuk kan wandelen.